Okulumuz Ahi Evran Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’nin Gençlik Spor Bakanlığı Gençlik Projelerini Destekleme Programı kapsamında başlatmış olduğu “Fuat Sezgin Gönüllüler Kütüphanesi” projesi; Gençlerin kültürel ve sanatsal gelişimlerine katkı sağlamak, alanında rol model haline gelmiş kişilerin eserlerini gençlere ulaştırmak gibi amaçları taşımaktadır.
Bu amaçla; millî ve manevi kültür, sanat, tarih bilinci oluşturmak adına, hemşehrimiz olan Bahaeddin ÖZKİŞİ ve Köse Kadı romanı projemize katılan gençler ile beraber yazınsal olarak incelenmiştir.
Kütüphanemizin faaliyetlerinden bir tanesi olarak inceleme yaptığımız yazımız, bölge gazetemiz Halıkent’in desteği ile siz değerli okuyucularımızın istifadesine sunulmuştur.
Bu yazıda Hatice Dilşad AĞAOĞLU’nun “Bahaeddin Özkişi’nin eserlerinin değerler eğitimi açısından incelenmesi” isimli yüksek lisans tezinden ve Sibel BAYRAM’ın “Travnik günlüğü ve Kadı Köse adlı romanların penceresinden Osmanlı Müslüman dünyasına bakış” isimli makalesinden faydalanılmıştır.
Mehmet Bahaeddin Özkişi
Mehmet Bahaeddin Özkişi, 19 Haziran 1928’de Manisa’ya bağlı Demirci ilçesinde dünyaya gelir. Babası Ömer Lütfi Efendi ve annesi Azize Hanım’ın üçüncü çocuğudur. Doğuştan sanatçı bir ruha sahip olduğu aşikâr olan Özkişi’nin yazarlığa ilgisi de küçük yaşlarda başlar. Yazarın eşi F. Özden Özkişi’nin verdiği bilgiye göre; küçüklüğünden beri eline geçen her şeyi okuyan zamanla bu ilgisinin yanına yazarlığı da ekleyen Bahaeddin Özkişi, gerek okul yıllarında gerekse iş hayatında yaşadıklarından çok etkilenir ve bu onun yazarlığının sermayesi olur.
Bahaeddin Özkişi yazarlık denemelerine, yaşadığı olayları kaleme almaya çalışarak başlar. Bir dönem eğitim için Almanya’ya giden yazarın orada yaşadıklarının verdiği duygu ve düşünceleri eserlerine yansıttığı görülür. Bu durum özellikle hikâyelerinde fazlasıyla belirgindir.
Özkişi, yazın hayatına hikâyelerle başlasa da edebiyatımıza üç roman kazandırır. Hikâyelerinde olduğu gibi romanlarında da günlük hayattaki olaylardan etkilendiği görülür. Aslında bu durum eserlerindeki olay, mekân ve karakterlerin çokluğu ve farklılığıyla da kendini gösterir.
Yazar, günlük hayatta sıklıkla karşılaşılabilecek olay ve durumlar, karakterlerin psikolojik tahlilleriyle birlikte anlatılabilmiştir. Yazarın günümüzü anlattığı eserlerinin yanında tarihi konulara da eğilen iki romanı vardır. Bu anlamda Köse Kadı ve Uçtaki Adam romanları Özkişi’nin tarihi konulara ilgi duyduğunun göstergelerindendir.
Eşi F. Özden Özkişi de Bahaeddin Özkişi’nin; atalarının yaşayışları, hayat tarzları, sosyal yaşantıları, duygu ve düşünceleri ile fazlasıyla ilgilendiğini ve bu yüzden edebiyattaki tarihî roman boşluğunu kapatmak istediğini belirtir.
Özkişi’nin hayatı boyunca farklı konulara ilgi duyması ve bunlarla ilgili eser vermesinden onun çok yönlü bir kişilik olduğu sonucu ortaya çıkar. Yazarın; dinî, tasavvufî, edebî, tarihî, psikolojik, sosyolojik eserleri zevkle okuduğunu ifade eden F. Ö. Özkişi ayrıca onun; Mevlâna, Muhyiddini Arabî, Rabindranath Tagore, Franz Kafka, Rainer Maria Rilke, Yahya Kemal, Ahmet Hamdi Tanpınar gibi şahsiyetlere de ilgi duyduğuna dikkat çeker. Yine eşinin ifadelerinden yola çıkılarak Bahaeddin Özkişi’nin müzik dinlemeyi sevdiği; resim, boyama, çini ve ahşap çalışmaları yaptığı; kilim, cecim, halı desenlerine alaka gösterdiği bilgisine ulaşılır. Görüldüğü üzere Özkişi’nin sanata olan ilgisi onun farklı alanlarda da eser vermesinde etkili olmuştur. Bahaeddin Özkişi, bir dönem cam üzerine tezhip çalışmalarıyla uğraşmış aynı zamanda eski İstanbul evlerinin maketlerini de üç boyutlu ve dört cepheli olarak yapmaya çalışmıştır.
Köse Kadı Romanı
Bu roman, kendilerini, varlığının her zerresi ile Devleti Ebed Müddet'e adamış Osmanlılar'ın, serhadherdeki hikâyesini anlatır. Şahısların hemen hepsi birer adsız kahramandır. İmparatorluğa sadakat ve nefsini pervasızca feda edişlerdeki şaşırtıcı büyüklükler, mübalağa gibi görünebilir. Fakat, Avrupa'daki Türk ihtişam ve gücünü başka türlü izah etmek de mümkün değildir. Osmanlı, "Büyük Dava"sını ancak böylesine sarsılmaz bir iman, zeka ve hareket seli içinde hakim kılabilirdi. Romanın kuruluşu, olayların sıralanışı ustaca ve çarpıcıdır. Bu kadar heyecanla okuyacağınız kitapların sayısı herhalde çok değildir. Ancak, serdengeçtilerin bu zeka ve mücadele mahşeri okuyucudan, sıradan romanların üstünde bir dikkat istemektedir.
Manisa
20.04.2024
