Mustafa BAŞARAN


AİLE İÇİ ŞİDDETİN ÇOCUĞA ETKİLERİ


 Bir çocuk için aile çok önemlidir. Yaşamın ilk yılları aile içinde geçmektedir. Çocuğun yemek yemesi, altının değiştirilmesi, kucaklanması, çocuğu gezmeye çıkarmak, çocukla oyun oynamak gibi çeşitli ihtiyaçları vardır. Bunların aile üyeleri tarafından karşılanması çocuğun ilk önce anneye daha sonra aileye ve çevreye güveni gelişecektir.  Çeşitli nedenlerden dolayı çocuğun ihtiyaçları karşılanamadığında bu du-rum çocuğun kişiliğini ve dünyaya bakış açısını etkilemektedir. 
             
Aile içi iletişim ve ailenin değerleri, problem çözme becerileri gibi çeşitli dinamikler de çocuğu etkilemektedir.
              
Aile içinde yaşanan anlaşmazlıklar, anne ve babanın yaşamış olduğu çatışmalar ve bu çatışmayı çözme becerileri, aile içi şiddet çocuğu olumsuz etkileyecektir. Babanın anneye karşı yaklaşımı, anneye uyguladığı sözlü veya fiziksel şiddet annenin ruh haline olumsuz şekilde etki edecektir. Çocuğun hayatta yakın ilişki kurduğu ilk kişi annedir. Bundan dolayı da annenin yaşamış olduğu yoğun zorlayıcı duygulara neden bütün olaylar da dolaylı olarak çocuğu da etkileyebilecektir. Bir anne için evin yaşayabileceği en sarsıcı travmatik deneyimlerden birisi eşinden göreceği şiddettir. Uygulanan şiddetin anne üzerinde olumsuz etkileri vardır. Bu etkiler fiziksel bakımdan vücutta kızarıklık, şişlik ve baş ağrıları, organ kaybı olarak karşımıza çıkar. Psikolojik etkilere bakıldığında ise korku, kaygı ve depresyon, obsesif kompulsif bozukluk, uyku bozuklukları, düşük özgüven ve travma sonrası stres bozukluğu olarak karşımıza çıkar. Annenin yaşanan şiddetten dolayı ruh sağlığının bozulması da çocuğu etkileyecektir.

Kaygı bozukluğu yaşayan annenin çocuğa yönelik tutumu da yaşamış oldukları kaygının gölgesinde olacaktır. “Ya okulda bir şey olursa ya arkadaşlarıyla sorun yaşarsa ya dışarda başına bir şey gelirse” gibi sorular kaygılı bir annenin aklında olabilecek binlerde kaygı içerikli sorulardan sadece birkaçıdır. Bu düşüncelerin çocukla payla-şılması ya da bu düşüncelerle çocuğun önüne geçilmesi çocuğun özgüven problemleri yaşama-sına engel olabilmektedir. Depresyon sürecindeki bir anne ise çocuğun fiziksel ihtiyaçlarını ve psikolojik ihtiyaçlarını karşılamakta zorluk yaşayabilir. Bu durum da çocuğun değersizlik ilgisizlik gibi depresif duygu ve düşüncelere kapılmasına ne-den olabilmektedir. 

Babanın anneye göstermiş olduğu saldırganca davranışları gören çocuk babanın davranışlarını kendisine model edinebilir. Bunun sonucunda çocuk bazen anneye hakaret etme ya da vurma gibi davranışlar geliştirebilir. Hatta evlendiği zaman eşine de şiddet uygulayıp “biz atadan böyle gördük’’ diyerek kendisini savu-nabilir. Anne ve babanın kavgalarına şahit olan bir kız çocuğu karşı cinse yönelik nefret geliştirebilir. Bu nefret ilerleyen zamanlarda çocuğun evliliğe karşı olumsuz bir tutum geliştirmesine neden olabilir.

Aile içinde şiddete tanık olan bir çocuk uyku problemleri, iletişim problemleri, dikkati toparlamada güçlük, özgüven sorunu, yeme problemleri, kaygı ve korku problemleri geliştirebilmektedir.  Bütün bunların sonucunda ise çocuk okulda ve sosyal hayatta başarısız olabiliyor.

Aile içinde çatışmaların ya da anlaş-mazlıkların olması normal karşılanabilir. Normal karşılanmayan ise bu çatışma ve anlaşmazlıkların şiddetle çözülmesidir. Yukarıda da belirtildiği gibi aile içi şiddetten başta çocuk olmak üzere bütün aile bireyleri hem kısa vadede hem de uzun olumsuz etkilenmektedir.
 

YAZARLAR