Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de kanser önemli bir halk sağlığı sorunudur. Akciğer kanseri, hem dünyada hem Türkiye’de erkeklerde en sık görülen, kadınlarda ise üst sıralarda yer alan kanser türüdür. Akciğer kanseri dünya çapında ve ülkemizde kanserden kaynaklanan ölümlerin en yaygın nedenidir.
Ülkemizde kanser tanısı alan her dört erkekten biri akciğer kanseridir.
Akciğer Kanseri Nedir?
Akciğer kanseri, akciğer hücrelerinin anormal hale gelerek kontrolsüz çoğalmasıyla ortaya çıkan bir hastalıktır.
Zamanla bu hücreler çevre dokulara ve diğer organlara yayılabilir.
RİSK FAKTÖRLERİ
1. Tütün Ürünleri
• Akciğer kanserinin en önemli nedenidir.
• Erkeklerde vakaların %90’ından fazlası, kadınlarda %80’inden fazlası tütün kullanımına bağlıdır.
• Sigara kadar puro, pipo, nargile ve elektronik sigara da riski artırır.
• Pasif içicilik : Başkalarının içtiği tütün ürünlerinin dumanına maruz kalmak riski yükseltir.
• Üçüncü el sigara : Tütün dumanındaki toksik maddelerin kıyafet, mobilya ve yüzeylerde birikmesi ile bu kalıntıların solunması veya cilt teması da risk oluşturur.
2. Çevresel ve İşe Bağlı Etkenler
• Hava kirliliği
• Asbest maruziyeti : İnşaat, gemi, izolasyon ve otomotiv işlerinde çalışanlarda risk artar. Ülkemizde bazı bölgelerde doğal olarak toprakta bulunduğundan çevresel temas da önemlidir.
• Radon gazı : Toprak ve kayaçlarda doğal olarak bulunur; ev içi radon önemli bir risk faktörüdür.
• Ağır metaller, kristal silika, dizel dumanı ve bazı endüstriyel kimyasallar
• Arsenik içeren su kaynakları
• Geçirilmiş akciğer hastalıkları ve tüberküloz sonrası oluşan yara izi (skar)
• Ailede akciğer kanseri öyküsü
• Akciğere radyasyon tedavisi almış olmak
BELİRTİLER
Akciğer kanseri erken dönemde belirti vermeyebilir. Belirtiler genellikle başka solunum yolu hastalıklarıyla karıştırılabilir, bu nedenle uzamış şikâyetlerde mutlaka doktora başvurulmalıdır.
En Sık Görülen Belirtiler
• Geçmeyen veya giderek kötüleşen öksürük
• Öksürürken kan ya da kanlı balgam gelmesi
• Göğüs ağrısı (derin nefes alırken, öksürürken veya gülerken artabilir)
• Nefes darlığı
• Ses kısıklığı
• Sık tekrarlayan bronşit veya zatürre
• İştahsızlık ve açıklanamayan kilo kaybı
• Sürekli halsizlik, yorgunluk
TANI YÖNTEMLERİ
• Muayene ve akciğer grafisi ile başlanır.
• Hastalıklı bölgenin değerlendirilmesi için Bilgisayarlı Tomografi (BT) çekilir.
• Kesin tanı için çoğu zaman biyopsi ile doku örneği alınır.
• Kanserin yayılımını değerlendirmek için ek testler yapılabilir.
TEDAVİ YÖNTEMLERİ
Hastanın yaşı ve diğer sağlık sorunları, hastalığın yeri, türüne ve evresine göre farklı tedavi seçenekleri uygulanır:
• Cerrahi
• Radyoterapi (ışın tedavisi)
• Kemoterapi (ilaç tedavisi)
Bazı hastalarda bu tedaviler birlikte kullanılabilir.
KORUNMA YOLLARI
1. Tütün Ürünlerinden Uzak Durmak
• Akciğer kanserini önlemenin en etkili yolu hiç başlamamaktır.
• Her yaşta tütün kullanımını bırakmak, akciğer kanseri riskini önemli ölçüde azaltır.
• Sigara içilen ortamlardan uzak durmak pasif içiciliği önler.
2. Çevresel ve İşe Bağlı Risklerden Kaçınmak
• Hava kirliliğinden mümkün olduğunca uzak durmak
• İş yerlerinde koruyucu ekipman kullanmak
• Radon ve diğer kimyasallara karşı önlem almak
3. Sağlıklı Yaşam Alışkanlıkları
• Dengeli beslenmek
• İşlenmiş ve fastfood tarzı yiyecekleri sınırlamak
• Düzenli fiziksel aktivite
• Sağlıklı kiloyu korumak
