— Allah’a şirk koşanlar, müşrik olduklarını kabul etmezler:
“...Rabbimiz Allah’a ant olsun ki, biz müşriklerden değildik...” (Enam [6] 23). Müşrik Allah’a şirk koşarken aslında niyeti Allah’a daha fazla yaklaşmaktır (Zümer [39] 3). Ama bu “iyi niyet” onu kurtarmaya yetmeyecek. Kandırılanlar, saptırılanlar, aldatılanlar da ceza göreceği için (Araf [7] 38-39) hiç kimseye körü körüne güvenilmemeli, özellikle şirk konusu Kur’an’dan araştırılıp öğrenilmelidir.
— Müşrikler akıllarını kullanmaz, sorgulamaz; atalarına, öncekilere körü körüne bağlıdırlar:
“Onlara, Allah'ın indirdiğine ve rasule gelin dendiği zaman, “Atalarımızı üzerinde bulduğumuz şey bize yeter.” dediler. Peki ya ataları bir şey bilmeyen ve doğru yolda olmayan kimseler ise?” (Maide [5] 104).
(Ayrıca bkz. Araf [7] 70; Bakara [2] 170; Enbiya [21] 53; Hud [11] 62; İbrahim [14] 10; Lokman [31] 21; Saffat [37] 69-71; Sebe [34] 43; Yunus [10] 78; Zuhruf [43] 23-24).
Allah'a ortak koşanlar akıllarını kullanmayıp sorgulamadıkları için de yanlışlardan kurtulamadılar.
--- Kadercilerdir:
Allah'a ortak koşanlar ahirette şöyle diyeceklerdir:
“...Eğer Allah dileseydi biz de müşrik olmazdık, babalarımız da. Ve hiçbir şeyi de haram kılmazdık...” (Enam [6] 148. Ayrıca bkz. Nahl [16] 35; Zuhruf [43] 20).
Müşrikler yaptıkları yanlışın faturasını Allah’a kesmeye çalışarak suçu Allah'a atmak isterler (Araf [7] 28). Fakat onların suçu Allah’a atmaları hiçbir işe yaramayacaktır.
“Rabbinizden size idrak etme yeteneği verilmiştir. Kim gerçeği görürse kendi yararınadır, kim de gerçeği görmezse kendi aleyhinedir. Ben üzerinize bekçi değilim.” (Enam [6] 104).