En özel anlarımızı, dostluklarımızı canlı tutan fotoğraflardır. Eski filmli, analog makineleri düşününce, günümüzde epey kolaylaştı fotoğraf çekmek. Adeta cebimize kadar girdi makineler. Neredeyse fotoğraf çekmeyen cep telefonu yok gibi.
“Durup dururken fotoğraf konusuna niçin girdin, sen hep edebiyat yazardın” der gibisiniz. Haksız sayılmazsınız. Konuyu edebiyata getireceğim yine sevgili okur, sabret.
Edebiyatseverlerin iyi bildiği bir fotoğraf vardır edebiyat dünyasında. Bir bank üzerine oturmuş dört edebiyatçının oluşturduğu bir fotoğraf. Garip bir fotoğraf aslında.
Tarihin tozlu sayfalarında yer alan bu 4 kafadarın çekildiği fotoğraftaki isimler şöyle: Orhan Veli, Şinasi Baray, Oktay Rıfat ve Melih Cevdet.
Hadi Orhan Veli, Oktay Rıfat ve Melih Cevdet Anday Garip Akımının kurucularındandır. Peki Şinasi Baray kimdir? O da Orhan Veli ile aynı dergide şiirler yazan bir edebiyatçıdır aslında ama ismi diğerleri kadar duyulmuş değildir.
Şinasi'nin Cebeci'de oturan bir sevgilisi varmış. Bizim edebiyatçılar Şinasi’yi ona götürecekler ama ceplerinde dolmuş parası dahi yok. Hacı Bayram Camii'ne giderlermiş. Oradan, bir ölü yakınıymış gibi cenaze arabasına doluşup doğru mezarlığa. Mezarlık Cebeci'de olduğu için kızı görür dönerlermiş.
Bu fotoğrafı meşhur eden asıl olay ise Melih Cevdet’in, bu fotoğraf için şiir yazması olmuştur. “Fotoğraf” ismini verdiği bu şiirde, içinden dökülen duyguları üslubunca kaleme almıştır.
Melih Cevdet’in, bir fotoğrafı şiire dökerken, fotoğrafta hiç kimsede keder yokken, “Ama ben hiç böyle mahzun olmadım /Ölümü hatırlatan ne var bu resimde” dediği olay nedir?
Edindiğim bilgilere göre, şair bu şiiri bir hastane odasında yazmıştır. Askerliğini yaptığı dönemde apandisiti patlamış, ameliyat olmak üzere hastaneye kaldırılmıştır. Durumu ciddidir. Bu fotoğrafa baktıkça hüzünlenir ve “Fotoğraf” isimli şiiri yazar.
Bir fotoğraf karesinin anlattıkları kadar anlatamadıkları da önemlidir sevgili okur. Bu yüzden belge niteliği taşıyan fotoğraf, kadrajdakilerin yıllar önce ölmüş olmasına rağmen gözümüzde ve zihnimizde canlanmasıyla değer kazanır.
Melih Cevdet Anday’ın bu fotoğraf üzerine yazdığı “Fotoğraf” isimli şiiri şöyle:
Dört kişi parkta çektirmişiz,
Ben, Orhan, Oktay, bir de Şinasi...
Anlaşılan sonbahar
Kimimiz paltolu, kimimiz ceketli
Yapraksız arkamızdaki ağaçlar...
Babası daha ölmemiş Oktay'ın,
Ben bıyıksızım,
Orhan, Süleyman efendiyi tanımamış.
Ama ben hiç böyle mahzun olmadım;
Ölümü hatırlatan ne var bu resimde?
Oysa hayattayız hepimiz.