Ben şehirleri kitabı olanlar ve olmayanlar diye ikiye ayırırım.
Kitabı olanlarla muhabbet ederken, olmayanların hafızasızlığına hüzünlenirim.
Nihayet genç bir ilçemiz olan “Köprübaşı” da kitabı olan şehirlerimiz arasında yerini aldı.
Hafıza kaybına uğramaktan kurtuldu.
Lisans döneminde öğrencim olan ve şu an Köprübaşı Muzaffer Ecemiş Ortaokulu Sosyal Bilgiler Öğretmeni olarak görev yapan Enes Hançer’in “Kurulu-şundan Günümüze Köprübaşı” adlı çalışması, Köprübaşı Belediyesi’nin katkılarıyla kitaplaştı. 24 Ocak 2025 Cuma günü Belediye Meydanı’nda düzenlenen bir imza etkinliğiyle okuyucularla buluştu.
Çok mutlu oldum.
Köprübaşı ilçesi, Demirci, Gördes, Kula, Alaşehir, Soma ve Manisa gibi kadim şehirlerden değildir. Derin bir geçmişi yoktur; 1958’de kurulmuş, 1968’de belediye olmuş ve 1990’da ilçe statüsü kazanmıştır. Bunun nedeni, Köprübaşı’nın, Anadolu’da sık rastladığımız, çeşitli nedenlerle pek çok köy ve şehir gibi yer değiş-tiren yerleşimler arasında yer almasıdır.
Onun eski mekânı, daha kadim bir yerleşim olan ve bugün Demirköprü Baraj Gölü altında kalan, sadece ayakta kalmış bir minare ve yapı temelleri görülebilen, Demirci Çayı (antik Hyllos) kıyısındaki “Eski Borlu” dur.
Genç Köprübaşını aydınlatmak için ışıldağı buralara tutmak, sondajı buralara vurmak gerekiyor.
Enes de bu yolda ilerlemiş.
Eski Borlu ve çevresinin belgelenen tarihi ise oldukça derindir. Lidya dönemi tümülüsleri ve Sidas antik yerleşimlerine kadar uzanmaktadır. Bu bağlamda, Köprübaşı ve çevresinin dip tarihi derinlere uzanıyor olsa da, yörede hiçbir bilimsel arkeolojik çalışma yapılmadığı için bu konuda bilgilerimiz kıttır. Yöre arkeo-logların ilgisini bekliyor.
Buna karşın, yörenin son dönemleri ve Kurtuluş Savaşı yıllarına dair bilgilerimiz ise Manisa Celal Bayar Üniversitesi (MCBÜ) İnsan ve Tolum Bilimleri Fakültesi Tarih Bölümü öğretim üyelerinin özverili gayretleri sayesinde artmaktadır. Özellikle Nurettin Gülmez, Necdet Bilgi, Şayan Ulusan, Ertan Gökmen ve Alpay Bizbirlik gibi akademisyenlerin doktora ve yüksek lisans öğrencilerini planlı bir şekilde yönlendirmesi saye-sinde bu alanda çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Ve yapılmaktadır.
İşte bu çalışmalardan biri de Enes Hançer’in “Kuruluşundan Günümüze Köprübaşı (1958-2021) (İdari, Siyasi, Ekonomik ve Kültürel Hayat)” adlı (Demirci Aralık 2024) kitabıdır.
Kitap, genç eğitimcinin MCBÜ’de gerçekleştirdiği yüksek lisans tezinin yayına dönüşmüş halidir.
Hançer, uzun süre Borlu’da öğretmenlik yaparken boş durmamış, çok sevdiği bu yöreyle ilgili çeşitli çalışmalar yapmış, çalışmalarını sempozyumlarda bildiri olarak sun-muş ve geniş bir akademik birikime ulaşmıştır. Bu süreçte, Eski Borlu, Saittai, yörenin ünlüleri, Borlu göçleri ve Köprübaşı’nda siyasi hayat gibi konularda çeşitli yayınlar gerçekleştirmiştir.
MCBÜ öğretim üyesi Prof. Dr. Şayan Ulusan rehberliğinde tamamlanan, 255 sayfalık bu tez / kitap, giriş ve sonuç bölümleri dışında dört ana bölümden oluşmaktadır:
Girişte, tarih öncesi dönemlerden Cumhuriyet dönemine kadar yörenin tarihi, Demirköprü Barajı’nın yapılması, yaşanan göç ve Köprübaşı’nın kuruluşu anlatılmıştır.
Bu bölümde yer verilen tarihi Yılanhisarı Kalesi’nin son görüntüsü gerçekten üzücüydü. İkibinli yılların başında çektiğim ve İbrahim Çiçek Hoca’nın 1999’da yayımlanan “Borlu Tarihi” kitabına koyduğu bu foğrafla yenisini karşılatırdığımda, kalenin çeyrek asır içerisinde insan eliyle ne kadar tahrip edilmiş oldu-ğunu görmek cidden hem üzücü hem de düşündürücüydü.
Birinci bölümde, idari bölümü ve nufus, ikinci bölümde siyasi hayat, siyasi partiler, seçimler, dernekler ve belediye başkanları ince-lenmiştir.
Üçüncü bölümde coğrafi ve ekonomik yapı, dördüncü bölümde, kültürel hayat; eğitim- öğretim, basın ve sporun yanı sıra İbrahim Çiçek, Ahmet Deringöz, Recai Şeyhoğlu, Nazan Kesal ve Rahmi Özcan gibi yöreyle özdeşleşmiş isimler ele alınmıştır.
Çalışmanın sonuç bölümünde şehirle ilgili bazı önerilere yer verilmiş, ekler bölümünde ise eser görsel belgelerle zenginleştirilmiştir.
Köprübaşı tarihi hakkında daha önce yayımlanan İsmail Oğuz’un Millî Mücadelede Köprübaşı (Eski Borlu) ve benim Köprübaşı’nda Millî Mücadele Anıları adlı sözlü tarih çalışmalarımdan sonra, genç bilim uzmanı Enes Hançer’in bu değerli eseri, yöreyle ilgili yapılan bilimsel çalışmalar listesinde şimdiden yerini almış bulunmaktadır.
Manisa’nın birçok ilçeleri gibi, artık Köprübaşı da kitaplı şehirler arasında yerini almıştır. Bundan sonra dileğimiz, Manisa ve ilçelerinde birçok kez gerçekleştirilen “şehir sempozyumları”nın Köprübaşı için de düzenlenmesidir.
Bu vesileyle öğrencim Enes Hançer’i kutluyor, bu kıymetli çalışmayı okuyucuyla buluşturan Köprübaşı Belediyesi’ne, yöre kültürünü koruma adına sağladıkları katkılardan dolayı teşekkür ediyorum.
