Posa (lif); insan vücudunda sindirilecek bir enzime sahip olmadığından 'insan vücu-dunda sindirilemeyen karbonhidrat şekli' olarak bilinir. Sindirilip emilmediği için doğrudan vücuttan atılır. Diyet lifleri çiğneme ve tükürük salınımını artırır, toplam besin alımını azaltır. Vücut ağırlığının kontrol altına alınabilmesi, metabolik sendrom, kalp hastalıkları, yağ seviyeleri, diyabet, kabızlık gibi hastalıkların tedavisinde posa içeriği yüksek olan besinlerden yararlanılmaktadır.
Posa, çözünür posa ve çözünmez posa olarak ikiye ayrılır. Suda çözünen posa meyve, sebze, yulaf, arpada bulunur. Vücudumuzda suyu emerek jel oluşturur ve geçiş süresini uzatır. Mide boşalmasını geciktirerek daha uzun süre doygunluk sağlar. Bu lifler vücudumuzda sindirilemez fakat bağırsaklarımızdaki yararlı bakteriler tarafın-dan kullanılır. Bu yönüyle prebiyotik etki gösterir.
Çözünmeyen posa ise tam tahıllı gıdalar, kepek, kabuklu yemişler, tohumlarda bulunur. Çözünürden farklı olarak hızlı mide boşalmasına neden olur ve bağırsaktaki geçiş süresini kısaltır. Dışkı hacmini artırarak sindirimin düzenlenmesinde rol oynayan posadır ve kabızlık durumunda kullanılır.
Posa İçeriği Yüksek Besinler
• Kurubaklagiller
• Sert Kabuklu Yemişler
• Tam Tahıllar
• Taze Sebzeler
• Taze Meyveler
Günlük en az 5 porsiyon sebze ve meyve, haftada 1 - 2 gün kurubaklagil yemeği tüketerek ve diyete sert kabuklu yemişler ve tam tahıllar ekle-yerek günlük posa alımımızı arttırabiliriz.
Posanın Faydaları ve Hastalıklarla İlişkisi
• Posa mide boşalmasını geciktirerek ye-me isteğini azaltır. Tokluk sağlar.
• Bağırsakta hacim oluşturarak boşaltıma yardımcı olur.
• Laksatif etkisi ile kabızlık durumlarında faydalıdır. Diyet posası alımı arttıkça dışkılama sıklığı artar.
• Toksik maddelerin, kimyasalların emilimini önleyerek zararlı etkilerini azaltır.
• Yüksek posalı diyetler başta kolon - rektum olmak üzere meme, prostat ve diğer kanserlerin oluşumunu azaltır.
• Posanın kalın bağırsak kanserinde koruyucu olduğu bilinmektedir. Çözünür posa, ba-ğırsak mikrobiyotasını iyileştirerek zararlı bakteri- lerin üremesini önlemektedir ve kansere neden olan zararlı maddelerin uzaklaştırılmasında görev almaktadır.
• Posa tüketimi kan kolesterol seviye-lerini düşürmektedir ve kalp damar hastalıklarının görülme riskini azaltmaktadır.
• Divertikül uzun süreli düşük posalı beslenme ile ortaya çıkabilmektedir. Tedavisinde yüksek posalı diyet uygulanması faydalıdır.
• Posa, kana karbonhidrat geçişini ya-vaşlatmakta ve kan şekeri dengesinin sağlan-masına yardımcı olmaktadır. İnsülin direnci, tip 2 diyabet gibi hastalıkların oluşumunun önüne geçebilmektedir.
Sağlıklı beslenmek, ideal kiloya ulaşmak ve hastalıklardan korunmak için diyetisyene başvurabilirsiniz.
