Zafer DİLŞEKER - Emekli Binbaşı


ETNOARKEOLOJİK DEĞERLER IŞIĞINDA BİR EGE YERLEŞİMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ AKDERE KIRSAL MAHALLESİ (4) DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

"...Küçük kitabesinde fırının yapılış tarihi 1335 olarak yazılmıştır ki bu da 1919 yılına denk gelmektedir. Ailelerin sırayla odunlarını getirerek yararlandığı köy fırınından bazen 2-3 komşu aile bir araya gelerek de yararlanabilmektedir...."


   

                3. (d) ŞAPHANE / ŞARPANA

                Pekmez üretimi için yapılan tamamen kayadan oyma çukur. İçine mevsimi geldiğinde bağlardan toplanılan taze üzümleri atılmakta ve daha sonra ayakla ezilen üzümlerin suları aşağıda önceden hazırlanan kazanlara taş oluktan akıtılmaktadır. Önceden getirilen pekmez toprağı (marn) ile karıştırılarak kaynatılan üzüm sularından da pekmez elde edilmektedir.

 

  

                3. (e) KÖY FIRINI

                Köyün ortak kullanımı olan fırına gerekli fırın küreği gibi malzemeler demirbaş olarak mevcut. Köylü, evinin ihtiyacı olan ekmek, pide vs gibi gıda maddelerini elde etmek için evlerinde hazırladıkları hamuru minahat denilen pasa tahtaları içinde köy fırınına getirip, temin ettikleri odunla ısıttıkları fırında bunları pişirerek ihtiyaçlarını karşılamaktadırlar. Küçük kitabesinde fırının yapılış tarihi 1335 olarak yazılmıştır ki bu da 1919 yılına denk gelmektedir. Ailelerin sırayla odunlarını getirerek yararlandığı köy fırınından bazen 2-3 komşu aile bir araya gelerek de yararlanabilmektedir.

                Bu gelenek halen sürdürülmektedir. Kurban Bayramı’nda güveç yapılmaktadır. Bir diğer devam eden gelenek fırında pide pişirildiğinde ilk çıkan pidelerin çocuklara dağıtılmasıdır.

                Fırında kullanılan malzemeler: Fırın küreği, minahat denilen pasa tahtası, sönge (üzerine fırını süpürmek ve temizlemek için bez takılan uzun tahta sırık) ve küsürge denilen demirden veya uygun metalden yapılmış ateş karıştırmaya yarayan uzun çubuk.

 

                3. (f) MİMARİ : AKDERE EVLERİ

                Akdere evleri yapılırken; ilk girişte avlu, sonra hayvan damı, en son samanlık olacak şekilde plânlanır. Avludan üst kata merdivenle çıkılır ve yatma, oturma odaları burada bulunur. (K.10) 3.(f)  AKDERE MİMARİ

                Misket tabir edilen kısmen «Dal Örgü» tekniğini çağrıştıran ahşap çamur karışımlı duvarlar.

                Ahşap arasına konulan toprak harç ile doldurulmuş şekilde yapılan duvar örme.

 

                                               DEVAM EDECEK...

YAZARLAR