Evlilik öncesi yapılan testler evlenecek çiftlerin sağlık durumları ve kalıtsal hastalıkları konusunda karşılıklı bilgilenme yönünden önemli olup aynı zamanda da yasal zorunluluk halindedir.
Burada temel amaç evlenecek çiftlerin olası cinsel temasla geçecek hastalıklar yönünden birbirlerinin tahlil sonuçlarını öğrenmeleri ve gerekirse de bulaşıcı bir hastalığa karşı önlem alınması için girişimde bulunulmasıdır.
Kalıtsal hastalıklar açısından bakacak olursak; örneğin Talasemi adlı kan hastalığı anne ve babadan sadece birinde taşıyıcılık olması durumunda bebekte soruna yol açmaz. Ancak hem anne hem babanın taşıyıcı olduğu durumda bebekte, çok ağır bir tablo ortaya çıkabilir. Bu risk akraba evliliği durumunda daha yüksektir. Çocuğun bundan etkilenmemesi için tıbbi danışmanlık alınması konusunda bu testler önemli faydalar sağlamaktadır.
Ülkemizde akraba evliliklerinin sık görülmektedir. Ortalama her 3 akraba evliliğinin 2 'si birinci derece akrabalar arasında yapılmaktadır. Evlilik öncesi tarama testleri ile aynı zamanda yeni hasta bebeklerin doğumunun engellenebilmesi açısından da önemlidir.
Bu testler, son yıllarda ciddi bir tehdit olan cinsel temasla bulaşan hastalıkların evlilik öncesi bilinmesi açısından da yararlıdır.
Yasal olarak yapılması gerekli olan evlilik öncesi testler ve bunun yasal gerekçesi Türk Medeni Kanunu’nun 136. maddesi gereği, 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nun 123 ve 124. maddelerinde belirtilen çiftlerin evlenmeye engel hastalığı bulunmadığını gösterir.
Evlilik öncesi yapılacak kan grubu (Anne – bebek kan uyuşmazlığı ihtimali açısından), Hepatit B ve C testleri (Karaciğer hastalığına neden olan virüsler), HIV testi ve frengi testi (Cinsel yolla bulaşan diğer hastalıklar) gibi laboratuar testleri tüm Kamu Kurum ve Kuruluşlarına bağlı hastanelerin laboratuvarlarında, kamu yararına çalışan Vakıf ve Derneklere ait Sağlık Kurum ve Kuruluşlarının laboratuarlarında yapılabilmektedir.
Test sonrası alınacak olan tahlil sonuçlarını her ilçe için yetkili kurumlarca rapor haline getirilmektedir.
Evlilik öncesi tahliller arasında; Talasemi (Akdeniz anemisi) testleri de istenmektedir.
Evlenecek kadının çocuk yapamaz halde olması, yani 50 yaş üzerinde olması halinde veya cerrahi menopoz sonrası (ameliyat raporunun ibrazı halinde) Akdeniz anemisi (Talasemi) taraması yapılmasına gerek bulunmamaktadır.
Bu tahliller evlilik öncesi yasal olarak istenmekte ve bunların incelenmesi sonrası evlilik prosedürleri tamamlanmaktadır.
Yapılacak Tahliller Nelerdir?
Kan grubu, Hepatit yönünden (HBs Ag, Anti HCV), AIDS yönünden (Anti HIV) Frengi yönünden (VDRL), Akdeniz Anemisi (Talasemi) tahlili istenir.
Kan grubu tayini anne ile baba arasında olabilecek kan uyuşmazlığını saptamak için yapılır.
Çiftler arasında kan uyuşmazlığı, kan grubu ile değil kanınızda ki Rh faktörü ile ilgilidir. Yalnızca kadının Rh negatif, erkeğin ise Rh pozitif olduğu durumlarda görülebilir.
Aşağıdaki durumlarda ise kan uyuşmazlığı bulunmamaktadır çiftler arasında:
Kadın Rh pozitif, erkek Rh negatif ise kan uyuşmazlığı yoktur.
Kadın Rh negatif, erkek Rh i negatif ise de uyuşmazlık yoktur.
Kadın Rh pozitif, erkek Rh pozitif ise uyuşmazlık yoktur.
Kan uyuşmazlığının varlığının önceden bilinmesi muhtemel gebelik öncesinde veya gebeliğin başlangıcında doktorlarca gerekli tedbirlerin alınarak bebekte ortaya çıkabilecek rahatsız edici durumları engeller.
