Tüm paketli gıdalar, içerisindeki ürüne dair geniş bilgiye yer verilen etiketleri ile birlikte satılmaktadır. Gıda etiketleri, tüketicilere ürünle ilgili bilgi vermekle beraber bireylerde bilinçli satın alma ve doğru besin tercihlerini etkileyen en önemli faktörlerden biridir. Gıda güvenliğinin önemli bir kısmını oluşturan etiketler, ambalajlanmış gıdanın besin öğeleri, porsiyon miktarları, hazırlama ve saklama koşulları gibi belirli bilgileri içermek zorundadır. Tüketicilerin yanlış bilgilerden korunmalarını sağlamak amacıyla geliştirilen etiket bilgilerini okumak sağlıklı beslenmenin de ilk basamaklarını oluşturmaktadır. Paketli ürünlerin birçoğu 100 gram üzerinden besin değerlerini paylaşır. Ama ürün 200 gram ise belirtilen değerlerin iki katı kadar da kalori ve diğer besin öğeleri söz konusu olur.
Etikette Yazanlar Neyi İfade Ediyor?
Porsiyon : Ürünün porsiyon bilgileri yer alır. Genellikle 100 gramında veya 1 porsiyonunda gibi ibareler görülür.
Kalori : Ürünün porsiyon başına kalori değeri ve kalorinin hangi besin öğesinden olduğu belirtilir. Genellikle günlük alınması gereken enerji referans alınır.
Light : Son dönemde kalorisiz diye algılanan light ürünler, referans olarak alınan ürünlere göre %25 daha az enerji veya %50 daha az yağ içermektedir.
Gluten İçerir-İçermez : Gluten; buğday, çavdar, arpa, yulaf gibi tahılların içerdiği bir protein kompleks grubudur. Özellikle ekmek yapımında kullanılan hamurun yapısını oluşturan güçlü bir proteindir. Gluten hassasiyeti olan insanların; şişkinlik, gaz, yorgunluk, migren gibi rahatsızlıklar dolayısıyla glüten içeren ürünler tüketmemesi gerekir.
Bunlara Dikkat!
Doymuş yağ : Fazla doymuş yağ alımı, kalp ve damar hastalıkları, obezite ve kanser riskini arttırır. Bu nedenle 1 paket üründe 1 gramdan daha az doymuş yağ olması gerekir.
Trans yağ : Trans yağ kalp damar hastalıklarını tetikler. Alınan ürünlerin trans yağ içermemesine veya 1 paketinde en fazla 0,5 gram içermesine dikkat etmek gerekir.
Kolesterol : Kalp ve damar sağlığı için ürünlerdeki kolesterol miktarının da en alt düzeyde olması gerekir. Bunun için paketinde 20 mg’dan daha az kolesterol içeren gıdalar seçilmelidir.
Tuz : Paketli ürünlerin 100 gramında en fazla 1,25 gram tuz olması gerekir. Fazla tuz; yüksek tansiyon, kalp hastalıkları, felç, mide - bağırsak hastalıkları, kanser gibi kronik hastalıklara neden olabilir.
Şeker : Paketli bir ürünün her porsiyonunda en fazla 9 gram şeker bulunması gerekir. Şeker içeren ürünlere gün içinde sıkça yer vermek insülin hormonunun fazla salgılanmasına yol açar. Bu da damar tıkanıklığı ve karaciğer yağlanması gibi sorunlara yol açabilir. Ayrıca etikette yarı beyaz şeker, rafine şeker, şeker çözeltisi, invert şeker şurubu, glikoz şurubu, fruktoz şurubu, mısır şurubu, maltoz şurubu ve ham kamış şekeri gibi ifadeler de o üründe şeker olduğunu gösterir.
Son olarak lif içeriğinin porsiyon başı en az 5 gram olmasına dikkat edilmelidir. Yaş gruplarına göre günlük lif alımı şu şekilde önerilmektedir: 50 yaşından küçük kadınlar 25 gram, erkekler 38 gram; 50 yaşından büyük kadınlar 21 gram, erkekler 30 gram.
