Güvenli annelik, kadınlara ve ailelere gebelik döneminin zamanlamasını, sayısını ve aralığını doğru bir şekilde planlayabilmeleri için gerekli hizmetlerin sağlanması ve gebelerin temel sağlık hizmetlerine ulaşımının güvence altına alınmasıdır.
Kadın sağlığında gebelik ve doğum süreci, en fazla riskin ve problemlerin yaşandığı dönemlerden biridir.
1987 yılında Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından Nairobi’de düzenlenen uluslararası bir toplantıda başlatılan “Güvenli Annelik” in temel prensipler şunlardır:
• Aile Planlaması: Çiftlerin çocuk sahibi olma zamanını ve sayısını planlamaları, gereksiz risklerin önüne geçilmesini sağlar. Modern ve güvenilir aile planlaması yöntemlerinin kullanılması, istenmeyen gebeliklerin önlenmesinde kritik bir rol oynar.
• Doğum Öncesi, Doğum ve Doğum Sonrası Bakım: Gebelik öncesinde, doğum sırasında ve doğum sonrasında anne ve yenidoğanın düzenli olarak sağlık kontrollerine gitmesi gerekmektedir. Bu, hem annenin hem de bebeğin sağlığını korumak açısından önemlidir.
• Temel Gebelik Bakımı ve Yenidoğan Bakımı: Gebelik sırasında karşılaşılabilecek komplikasyonların önceden belirlenmesi ve gerekli sağlık önlemlerinin alınması, sağlıklı bir gebelik süreci için esastır. Yenidoğan bakımı da büyük önem taşır, bebek doğduktan sonra hemen emzirilmeli ve gerekli sağlık kontrolleri yapılmalıdır.
Kadın ve Erkeğin Sorumlulukları:
Akraba Evliliklerinden Kaçınılmalı: Akraba evlilikleri, genetik hastalık riskini artırabilir.
Aile Planlaması : Eğer hemen çocuk sahibi olunması planlanmıyorsa, güvenilir bir aile planlaması yöntemi kullanılmalıdır.
Sağlık Kontrolleri : Çiftler, çocuk sahibi olmadan önce sağlık kuruluşlarına başvurarak kan grubu (Rh), sarılık testleri, genetik hastalık riskleri, şeker hastalığı, yüksek tansiyon, kalp ve kan hastalıkları hakkında bilgi edinmelidirler.
Sağlıklı Gebelik : Gebelik durumunda, düzenli olarak sağlık kuruluşlarına gidilerek doğum öncesi bakım yapılmalıdır. Ayrıca, beslenme ve aşı da önemlidir.
Özetle :
• Her gebelik risk içerir ve bu nedenle, gebelik durumunda en kısa sürede bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
• Gebe kadın, önerilen aralıklarla sağlık kontrollerine gitmeli, gerekli aşıları yaptırmalı ve demir ilacı kullanmalıdır.
• Doğumlar bir sağlık kuruluşunda gerçekleştirilmelidir.
• Bebeğin doğar doğmaz emzirilmesi ve doğumdan sonra topuktan kan alınması gibi önlemler, sağlıklı bir doğum ve bebek sağlığı için hayati önem taşır.
• Ayrıca, doğumdan sonra en az iki yıl süreyle yeniden gebe kalınmamalı ve istenmeyen gebelikler önlenmelidir.
• Modern aile planlaması yöntemleri bu süreçte çiftlere yardımcı olacaktır.
Bu önlemler ve sorumluluklar, hem annenin hem de bebeğin sağlığını güvence altına almak için kritik öneme sahiptir ve “Güvenli Annelik” programının temel ilkelerini oluşturmaktadır.