İslam’ın en önemli hedeflerinden birisi şahsiyetli bir mü’min ve erdemli bir toplum oluşturmaktır. Bu sebeple Kur’an-ı Kerim’de farklı insan karakterleri üzerinde durulmuş ve bu karakterlerin olumlu ve olumsuz özelliklerine dikkatimiz çekilmiştir.
Kur’an-ı Kerim’e göre inanç ve amel bakımından üç temel insan tipi bulunmaktadır. Bu yazımızda bunların iki-sinden, mü’minlerin ve münafıkların özelliklerinden kısaca söz etmeye çalışacağım.
Kur’an’ın övdüğü ve insanlığa örnek olarak sunduğu insan tipi olan mü’minlerdir; yani Allah’a inanıp güvenenlerdir. Kalplerine imanın yerleşip karar kıldığı mü’minler; güven veren, özü sözü doğru olan insanlardır. Mü’minler, emanete ihanet etmez, yalan yere şahitlik etmez, hiç kimsenin hakkına girmez, hukukunu çiğnemezler. Çünkü mü’minler, her türlü aşırılıktan uzak duran, davra-nışları ölçülü ve dengeli olan insan-lardır.
Buna karşılık Kur’an’ın yerdiği insan tiplerinden biri de; gönülden inanmadığı halde inanmış gibi davranan münafıklardır. Peygamberimiz (s.a.s.) münafıkların dört özelliği olduğundan söz eder ve onları şöyle sıralar: “Münafık, emanete ihanet eder, yalan söyler, sözüne sadakat göstermez, davalı olduğu bir hususta da hakkı ve adaleti gözetmez.” [1]
Mü’min net ve şeffaf iken münafık; kapalı, ikiyüzlü ve gizli planları olan insandır. Mü’min inanç ve ibadetinde, evinde ve işyerinde, yani her zaman ve her mekânda yalnız Allah için hareket eder. Münafık ise ikiyüzlülüğü, bencilliği ve çıkarcılığı kendisine dost edinmiştir. Mü’min çevresine güven, münafık ise çevresine zarar verir. Ama unutul-mamalıdır ki bu kötü ahlakı sebebiyle zararın en büyüğünü münafığın kendisi görecektir. Zira tövbe etmeyen, ikiyüzlülüğünde ısrarcı olan ve bu hal üzere ölenler Kur’an-ı Kerim’in haber verdiği gibi cehennemde en ağır cezaya maruz kalacaklardır. [2]
Rabbim bizleri kendisine hakkıyla inanıp güvenen kullarından eylesin. Rabbim bize imanı sevdirsin, nifakı sevdirmesin. Rabbim tüm insanlığı ikiyüzlü insanların şerrinden muhafaza eylesin. Konumuzu sevgili Peygamberimiz (s.a.s.)’in öğrettiği şu güzel dua ile bitirelim: “Bozgunculuktan, münafıklıktan ve kötü ahlâktan sana sığınıyoruz, ey Rabbimiz! Bizleri muhafaza eyle!” [3] Âmin.
Kaynaklar:
[1] Buhârî, İman, 24.
[2] Nisa, 4/145-146.
[3] Ebu Davud, Vitr, 32; Nesai, İstiâze, 21 (N5473).
