İşlenmiş gıdalar, karbonhidrat ağırlıklı beslenme ve hareket azlığı nedeniyle görülme sıklığı artan insülin direnci; kanser, obezite, tansiyon, diyabet, felç, karaciğer yağlanması gibi pek çok ciddi hastalığa davetiye çıkarırken, kilo verememenin arkasında yatan önemli sağlık problemleri arasında yer alır. Bazı önemli noktalara dikkat etmek ve yaşam tarzında yapılacak birkaç küçük değişiklik insülin direncini dengelemek için yeterli olabilir.
İnsülin Nedir ?
İnsülin, midenin arkasında yer alan organlarımızdan olan pankreasta üretilen bir hormondur. İnsülin metabolizmanın doğru çalışabilmesi için oldukça önemlidir. İnsülinin temel görevi kanda bulunan glukozun (kan şekeri) hücrelerde kullanılmasını sağlamaktır. Bu sayede kan şekerinin fazla yükselmesini engeller ve dengeler.
İnsülin Direnci Nedir ?
İnsülin direnci, insülin hormonuna karşı karaciğer, kas ve yağ dokusu gibi yapılar başta olmak üzere biyolojik yanıtta meydana gelen bozulmayı ifade eder. Yani hücreler insüline tepki veremez duruma gelir ve direnç oluşturur. İnsülin direnci gelişimi ile birlikte kan şekeri düzeyi yüksek kalır ve bu duruma cevap olarak pankreastan daha yüksek düzeyde insülin sentezi ger çekleşir.
Bu durumda kandaki şeker enerjiye dönüşemez ve yüksek seviyelerde seyreder. Yüksek şeker oranı bir süre sonra metaboliksendrom ve tip 2 diyabete neden olabilir.
İnsülin Direnci Nasıl Oluşur
Belirtileri Nedir ?
Ailelerinde insülin direnci veya tip 2 diyabet hastası olan bireylerin genetik faktörler nedeniyle insülin direnci geliştirmesi ihtimali daha yüksektir. Bununla birlikte egzersizden uzak, hareketsiz bir yaşam tarzı ve fazla kalori içeren diyetle beslenme gibi çevresel faktörler de insülin direncinin gelişimine katkıda bulunmaktadır. Kas, yağ ve karaciğer dokuları insülin direncinden en çok etkilenen dokulardır.
İnsülin direnci riskini daha da arttıran faktörler arasında karın bölgesinde yağlanma, karbonhidrat ağırlıklı beslenme, sigara kullanımı, ileri yaş ve diğer hastalıklara sahip olma gibi durumlarda bulunur.
Bireyler, insülin direnci gösterirken genellikle açıktan fark edebilecekleri belirtilere sahip değillerdir. İnsülin direncini saptamak için kan şekeri seviyelerini kontrol eden bir kan testi yaptırmak gereklidir. Bununla beraber sık sık acıkma ve diyabet belirtilerine benzer durumlarda gözlenebilir.
İnsülin Direncini Önlemek İçin Nelere Dikkat Edilmelidir ?
Doğru yaklaşımlar ve hayat tarzı değişiklikleri ile insülin direncini tersine çevirip tip 2 diyabeti önlemek mümkündür. Bunun için egzersiz yapmak önemlidir. Günde en az 30 dakika ve haftada ortalama en az 5 gün tempolu yürüyüş gibi fiziksel aktivitelere girmek insülin direncini düşürmek için gerekli ve yararlıdır.
Sağlıklı bir şekilde kilo vermek önemlidir. Fazla şeker, yağ ve paketli ürünlerin tüketimi azaltılmalıdır. Sağlıklı bir diyet uygulamak en önemli faktörlerden birisidir. Bunun için meyve, sebze, kepekli tahıllar, fındık gibi kuruyemişler, balık, fasulye, baklagiller ve diğer yağsız proteinleri diyete eklemek hedeflenmelidir.