Belki hatırlarsınız, yıllar önceki bir haberde İstanbul’da bir alışveriş merkezinin pencerelerine, kuşlar konup pisletmesin diye çivili tuzaklar (kuş kondurmazlar) konulmuştu. Bunun üzerine de şöyle bir yorum yapılmıştı:
Kuşlar yuva yapsın diye evlerin mimarisine 'kuş evleri', ekleyen bir milletten, kuşlar pislemesin diye AVM pencereleri önüne 'çivili tuzaklar' yerleştiren bir millete!
Atalarımızın hayvanlara karşı gösterdikleri şefkatli tutumun bir yansıması da kuş evleri, kuş saraylarıdır. Kuş evleri bir tür kuşların kervansaraylarıdır. Türk mimarisinin minyatür örnekleri olan kuş evleri binanın tarihi bir parçasıdır; kesinlikle bir "çıkıntı", bir fazlalık değildir. Kuş evi bulunmayan konutların çoğunda çatı aralığına açılmış, ağzı yıldızlı, yoncayı, çiçeği andıran kovuklar da bir tür kuş evi vazifesi görmektedir (Mehmet Aycı, “Kuşlara Ev Yapmak,” Şefkat Estetiği Kuşevleri, İstanbul 2010, s. 29).
Bunun yanında bütün mahallelere köpekler, kediler ve kuşlar için sokak başlarına taştan su yalakları yapılmış ve belirli vakitlerde su kapları bırakılmıştı. Osmanlılarda insanlar bir yana, hayvanlar için bile birçok vakıf ve kuruluş oluşturulmuştu. Bunlardan bir tanesi Bursa'da 19. yüzyılda Osmanlı Devleti tarafından, sakatlanmış ve yaralı leylekler başta olmak üzere göçmen kuşların bakımının yapılması amacıyla Türkiye'nin ilk hayvan hastanesi olan "Gurabahane-i Laklakan"dir. Bu hastane günümüzde restore edilmiş ve artık sokak hayvanlarının hastalıklarına derman olmaktadır.
Bizim görevimiz, atalarımızın oluşturdukları bu güzel uygulamaları daha da geliştirerek günümüzde yeni şekilleriyle ortaya koymaktır.
 |
Kuşkondurmaz |
 |
Gurabahane-i Laklakan |
 |
Yeni Valide Camii |
 |
Kuş Sarayı - Üsküdar Yeni Valide Camii |
Görsel Kaynakça:
https://www.hurriyet.com.tr/civili-tuzak-tartismasi-23417684
