2 Nisan, Birleşmiş Milletler tarafından otizm konusunda farkındalık yaratmak ve otizm ile ilgili sorunlara çözüm bulmak amacıyla “Dünya Otizm Farkındalık Günü” olarak ilan edilmiştir.
Otizm; üç yaşından önce başlayan, ömür boyu süren, sosyal etkileşime ve iletişime zarar veren, sınırlı ve tekrarlanan davranışlara yol açan, beynin gelişimini engelleyen yaygın gelişimsel bir bozukluktur. Otizm kelimesinin anlamı ‘’kendine dönük’’ demektir. Otizmin nedeni henüz tam olarak bilinmemektedir. Genetik nedenler araştırılmaktadır ancak otizm tek bir nedene bağlı değildir.
Erkeklerde kızlara oranla 4 kat daha fazla görülür. Fakat genelde kızlarda daha ağır seyreder.
Otizmin Belirtileri Nelerdir?
• Göz teması çok azdır ya da hiç yoktur.
• Çevresine karşı ilgisizdir. Adıyla çağırılınca tepki vermez.
• Aşırı hareketli ya da hareketsiz olabilir.
• İnsanlarla fiziksel temastan, kucağa alınmaktan, öpülmekten, sarılmaktan pek hoşlanmaz.
• Çoğunlukla insanları değil cansız varlıkları tercih eder.
• Sosyal ve duygusal açıdan kendilerini izole eder.
• İşaret etmez, ihtiyaçlarını yetişkinin elini kullanarak ifade eder.
• Konuşma birçoğunda gelişmemiştir.
• Her şeyin aynı olmasını ister. Değişikliğe aşırı tepki verir.
• Sebepsiz gülme, ağlama ve çığlıkları vardır.
• Cevap vermek yerine, kendisine söyleneni tekrar eder.
• Dönen nesne ilgi duyar; araba tekerleği, tencere kapağı, çamaşır makinesi, topaç gibi.
• Tekrarlayan davranışları vardır: el çırpma, kuş gibi kanat çırpma, nesneleri çevirme, kendi etrafında dönme gibi…
Otizme Erken Tanı Nasıl Konur?
Gözleme dayanarak ve aileden alınan bilgilere göre tanı konur. Belirtilerin tamamının bir çocukta görülmesi şart değildir. Bu işaretlerden biri ya da birkaçının ortaya çıkması çocuğun çocuk psikiyatristi ve çocuk nörologu tarafından değerlendirilmesini gerektirir.
Unutulmamalıdır ki Otizm, ne kadar erken yaşta tanınır ve uygun bir şekilde yönlendirilirse, tedavisinde o kadar olumlu sonuçlar alınan bir bozukluktur.
Otizmin Tedavisi Var Mıdır?
Tek tedavi “çocuğun ihtiyaçlarına göre planlanmış özel eğitim” dir. Otizmli çocuklarda kullanılan ilaçlar otizmi değil; eşlik eden semptomları kontrol altına almaya ve tedavi etmeye yardımcıdır.
Ailelerin Yaşadığı Süreçler Nelerdir?
Teşhis konulduktan sonra aile bu durumu kabullenme sürecinde bazı evreler yaşar. Bu evreler her aile ferdi için farklı uzunluk ve yoğunlukta yaşanır. Başlangıçta kuvvetli bir şok yaşanır. Bazıları bu gerçekten kaçar ve bu durumu inkar eder.
Kabullenme ve uyum süreci ise; ailenin mevcut durumu sindirip şimdi ben ne yapabilirim dediği süreçtir.
2 Nisan, otizmli bireylerin yaşamlarını daha iyi anlamak ve onlara destek olmak için bir fırsattır. Bu günü otizm spektrumunda yer alan her bireyin haklarına saygı duyarak ve onları topluma dahil ederek kutlanmalıdır.
