Rabbimiz Mülk Suresi’nde şöyle buyurur; “O, gökleri yaratandır. Rahman’ın yaratışında hiçbir uyumsuzluk göremezsin. Bir kere daha bak! Düzensizlik ve bozukluk görüyor musun? Sonra tekrar tekrar bak; aradığı çatlak ve düzensizliği bulamayan gözlerin âciz ve bitkin hâlde sana dönecektir.” 1
Ve bu muhteşem yıldızlarda ve küçücük bir sinekte de aynıdır. Küçücük gördüğümüz, gördüğümüzde burun kıvırdığımız, hatta elimizle, elimizde ki bir basit aletle ezdiğimiz o varlık, o mevcudat muhteşem bir sanat eseri. Akıllara durgunluk verecek bir şaheser. Sonsuz bir kudretin ve ilim ve irade Sahibinin sanat eseri. O’ndan başkasının yapması mümkün olmayan bir sanat eseri.
Rabbimiz Bakara Sûresi’nde bununla ilgili olarak şöyle buyurur: “Allah, bir sivrisineği, ondan daha da ötesi bir varlığı örnek olarak vermekten çekinmez. İman edenler onun, Rablerinden gelen bir gerçek olduğunu bilirler. Küfre saplananlar ise, “Allah, örnek olarak bununla neyi kastetmiştir?’ derler. Allah onunla birçoklarını saptırır, birçoklarını da doğru yola iletir. Onunla ancak fasıkları saptırır. “ 2
Yerdeki küçücük sinekten semavattaki koca yıldızlara kadar her şey Allah’ın sanat eseri de, Allah’ın iradesiyle idare ediliyor da, yerin altı mı Allah’ın iradesinin dışında? Hayır.
Türkiye deprem bölgesi. Allah, dünyanın birçok yeri gibi, ülkemizin altını da deprem olacak şekilde yaratmış.
Her an sallanabilir. Her an deprem olabilir?
Ama Allah isterse olur, Allah’ın istediği zaman olur.
Bütün varlıklar Allah’ın emrinde ve Allah’ın istediği zaman görevini yapar.
Deprem de kendi kendine olmaz, bir kader programıyla, Allah’ın istemesiyledir.
Allah isterse deprem olur. Allah nasıl isterse öyle deprem olur. Küçük sarsıntılar şeklinde de, büyük sarsıntılar şeklinde de. Yeraltının isteğiyle deprem olmaz. Yeraltının isteme şuuru ve iradesi yok. Fay hatlarının iradesi, ilmi, isteği ve şuuru yok. Sahipsiz, başıboş değil.
Nasıl ki silâhlar patladığında, bombalar atıldığında, insanlar öldüğünde şöyle demiyoruz; “Bir demir parçasından ses geldi, içinden bir madde çıktı ve önündeki insanları öldürdü… Binaya bir bomba denilen madde düştü, büyük ve korkunç bir ses çıkardı. Sonra binayı çökertti. İnsanlar bu yüzden öldü.”
Silâhı çekeni ve bombayı atanı konuşuyoruz. Fiillerin, eylemlerin başıboş olmadığını biliyoruz ve faillerini, silâh çekeni ve bombayı atanı arıyoruz. Kim silâhı çekti? Neden çekti? Bombayı kim attı? Neden? Tüfeği çekenin ve bombayı atanın amaçları nedir, sorgulanıyor.
Bunun gibi yeraltında olan olayların da sahibi, idare edeni Allah’tır. Kasırgayı da, tsunamiyi de, selleri de, hastalıkları da yaratan Allah’tır. Hayatı veren Allah’tır. Hayatı ve ölümü yaratan Allah’tır.
Öyle ise güneşi insanların emrine veren Allah, bulutları yaratan Allah, onlardan yağmuru yağdırarak bitkileri ve canlılara suyunu gönderen Allah, toprağı insanlar için elverişli hâle getiren Allah ve her türlü bitkileri yaratarak insanlara ve diğer canlılara sunan Allah ve her saniye muhtaç olduğumuz havayı yaratarak bize veren Allah ve bizler için el, ayak, göz, kulak ve dil ve daha pek çok organları yaratan Allah. Yoksa güneşin, bulutun, yağmurun, toprağın ve bitkilerin havanın, suyun şuuru, ilmi, merhameti yok. İradesi yok. İktidarı yok. Bunlar kendisine şükretmemiz içindir.
Şükretmek toprağa gerekli bakımı yapmaya engel değildir. Rabbimizin tabiata koyduğu kanunun gereğidir. Rabbimizin nimetlerini vermesi için kapısını çalmadır.
Bunun gibi depremi yaratan da, deprem kanununu koyan da Rabbimizdir. Tabiat kanunları dediğimiz Rabbimizin koyduğu tabiat kanunlarına uygun yaşamak da bizim görevimiz.
Tarlaya gerekenleri yapıp ürünü Rabbimizden beklediğimiz gibi, depreme karşı da tedbirleri alarak O’na sığınmalıyız.
Rabbim sayısız nimetleri şükretmemiz için verdiği gibi, musibetleri de kendimize gelmemiz ve insanca yaşamamız için, kulluğumuzu hatırlamamız için yarattığını unutmamalıyız. Allah depremle bizi uyarıyor. Kehf Sûresi’nde iki kardeşin olayı anlatılır. Allah iki kardeşe bağ ve bahçeler verdi. Biri şükretti diğeri ise nankörlük etti. Şükreden nankör kardeşini uyardı. Fakat nankör kardeş dinlemedi. Allah’ı ve ahireti unuttu. Allah da verdiklerini yok etti. İşte Hz. Nuh’a (as) ve Hz. Salih’e (as), Hz. Lut’a (as) ve Hz. Musa’ya (as) karşı çıkan kavimleri, bütün uyarılarını dinlememeleri sebebiyle Allah; tufanla, denizde boğulmakla, korkunç bir sesle helâk ettiğini buyurmaktadır.
Allah, Peygamberimize de (asm) bu örnekleri anlatarak, bütün insanları uyarmıştır. Bütün asırlardaki nankör ve isyankâr insanlar içinde bir uyarıdır ve bir tehdittir. Bu uyarılara kulak verilmesi gerekir. Aksi takdirde insanlara İlâhî tokatlar gelir ve gelmektedir.
Geçmişteki isyan eden toplumları cezalandıran Allah’ın, o toplulukların işledikleri günahları işleyen, Hz. Muhammed’e (asm) ve Kur’ân’a savaş açan, ısrarla İlâhî tebliğe isyan edenleri uyarmaması mümkün mü?
“İnsanların kendi işledikleri (kötülükler) sebebiyle karada ve denizde bozulma ortaya çıkmıştır. Dönmeleri için Allah, yaptıklarının bazı (kötü) sonuçlarını (dünyada) onlara tattıracaktır.” 3
“İşte şu ülkeler; zulmettikleri zaman onları helâk ettik. Onları helâk etmek için de belli bir zaman tayin etmiştik.” 4
Rabbimiz gönderdiği musîbetlerin zalim, mazlum ayırmayacağını, herkesin düşeceğini şu âyetle ifade etmektedir;
“ Bir belâ, bir musîbetten çekininiz ki, geldiği vakit yalnız zalimlere mahsus kalmayıp, masumları da yakar. “ 5 buyurmaktadır.
Umumî musibetler, umumun hatasından kaynaklanır. Yani bizzat zulüm yapmamakla beraber zalimin zulmünü savunmaları, taraftar olmaları veya susmaları, zulmün ortak hale gelmesi sebebiyledir. Maddî tedbirleri süratle almalıyız. Depremi en az zararla atlatmanın tedbirlerini almalıyız. Ama depremi yaratan Yaratıcımızın sözlerini de dinlemeliyiz. Kur’an’la gönderdiği mesajlara kulak vermeliyiz.
Dipnotlar:
1- Mülk Sûresi; 3-4
2- Bakara Sûresi; 26
3- Rum Sûresi; 41
4- Kehf Sûresi: 59
5- Enfal Sûresi; 25
